Page 8 - W centrum uwagi 2 - wiedza o społeczeństwie, zakres podstawowy
P. 8
Cechy i budowa norm prawnych
We współczesnych państwach normy prawne w praktyce często odgrywają
nadrzędną rolę wobec innych typów norm społecznych. Wynika to ze szczególnego
charakteru prawa państwowego i z dość ściśle sprecyzowanych zasad
jego konstruowania. Analiza tych aspektów pozwala odróżnić normy prawne
od norm moralnych, religijnych, obyczajowych i zwyczajowych.
Cechy norm prawnych
Największa moc
oddziaływania w państwie Prawodawca, który sprawuje najwyższą władzę
w państwie, tworzy, potwierdza lub uznaje normy
§ prawne. Może też przekazać to zadanie podległym
sobie organom. Dzięki temu prawne regulacje mają
2 1 3 rangę zasad powszechnie obowiązujących.
Gwarancja przymusu
państwowego Przestrzeganie norm prawnych gwarantują sankcje,
które są egzekwowane przez organy państwa,
m.in. przy użyciu różnych środków przymusu,
PAŃSTWO PAŃSTWO w tym przymusu fi zycznego (np. zatrzymanie,
pozbawienie wolności).
Kontrola tylko
zewnętrznych zachowań Zasięg ingerencji norm prawnych jest ograniczony
tylko do czynów człowieka – prawo nie wkracza
w sferę jego sumienia i myśli. Podobnie prawo dotyczy
tylko widocznych skutków działań podejmowanych
przez inne podmioty (np. organy władzy).
Jednolitość interpretacji Prawodawcy dążą do tego, aby normy prawne
i zastosowania
były odczytywane i stosowane w taki sam sposób
w różnych sytuacjach i wobec różnych osób.
Służy temu tworzenie uporządkowanych zbiorów
§ § norm abstrakcyjnych i generalnych.
Abstrakcyjny charakter Normy prawne określają wymagane
norm prawnych
zachowania, które są możliwe do powtórzenia.
przypadek 1 Zawierają w miarę ogólne sformułowania, które
OGÓLNA przypadek 2 pozwalają na zastosowanie ich w różnych,
NORMA choć podobnych sytuacjach.
przypadek 3
Generalny charakter W aktach prawnych określa się ogólne cechy
norm prawnych
adresata danej normy (np. jego obywatelstwo,
Jan Kowalski płeć, wiek, przynależność do grupy
§ zawodowej), a nie jego cechy indywidualne,
obywatel np. jego tożsamość czy imię i nazwisko.
8