Page 8 - W centrum uwagi 2 - wiedza o społeczeństwie, zakres podstawowy
P. 8

Cechy i budowa norm prawnych



        We współczesnych państwach normy prawne w praktyce często odgrywają
        nadrzędną rolę wobec innych typów norm społecznych. Wynika to ze szczególnego
        charakteru prawa państwowego i z dość ściśle sprecyzowanych zasad
        jego konstruowania. Analiza tych aspektów pozwala odróżnić normy prawne
        od norm moralnych, religijnych, obyczajowych i zwyczajowych.


           Cechy norm prawnych

                   Największa moc
               oddziaływania w państwie  Prawodawca, który sprawuje najwyższą władzę
                                       w państwie, tworzy, potwierdza lub uznaje normy
                         §             prawne. Może też przekazać to zadanie podległym
                                       sobie organom. Dzięki temu prawne regulacje mają
                     2   1   3         rangę zasad powszechnie obowiązujących.


                 Gwarancja przymusu
                    państwowego        Przestrzeganie norm prawnych gwarantują sankcje,
                                       które są egzekwowane przez organy państwa,
                                       m.in. przy użyciu różnych środków przymusu,
                     PAŃSTWO  PAŃSTWO  w tym przymusu fi zycznego (np. zatrzymanie,
                                       pozbawienie wolności).


                    Kontrola tylko
                zewnętrznych zachowań  Zasięg ingerencji norm prawnych jest ograniczony
                                       tylko do czynów człowieka – prawo nie wkracza
                                       w sferę jego sumienia i myśli. Podobnie prawo dotyczy
                                       tylko widocznych skutków działań podejmowanych
                                       przez inne podmioty (np. organy władzy).


                Jednolitość interpretacji   Prawodawcy dążą do tego, aby normy prawne
                    i zastosowania
                                       były odczytywane i stosowane w taki sam sposób
                                       w różnych sytuacjach i wobec różnych osób.
                                       Służy temu tworzenie uporządkowanych zbiorów
                      §     §          norm abstrakcyjnych i generalnych.


                      Abstrakcyjny charakter   Normy prawne określają wymagane
                         norm prawnych
                                            zachowania, które są możliwe do powtórzenia.
                              przypadek 1   Zawierają w miarę ogólne sformułowania, które
                      OGÓLNA   przypadek 2  pozwalają na zastosowanie ich w różnych,
                      NORMA                 choć podobnych sytuacjach.
                                 przypadek 3

                       Generalny charakter   W aktach prawnych określa się ogólne cechy
                         norm prawnych
                                            adresata danej normy (np. jego obywatelstwo,
                         Jan Kowalski       płeć, wiek, przynależność do grupy
                              §             zawodowej), a nie jego cechy indywidualne,
                           obywatel         np. jego tożsamość czy imię i nazwisko.

      8
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13